2008 yılında satışı yasaklanan ancak internetten “vaping” adı altında 18 yaş altı kişilerin dahi satın alabileceği elektronik sigaranın kullanımı Türkiye’de liselere kadar ulaştı. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), acil eylem çağrısında bulunarak, elektronik sigaranın halk sağlığı üzerindeki etkilerine ilişkin endişe verici kanıtların ortaya çıktığını ve elektronik sigaranın gençlere pazarlanmasına “ısrarla” izin verildiğini vurguladı. Eğitim ve sosyal medya uzmanları, eğitimcileri ve aileleri bu konuda dikkatli olmaları konusunda uyarıyor.
DSÖ, 2023 yılının son günlerinde elektronik sigara kullanımına ilişkin yeni bir rapor yayınladı. Raporda, DSÖ’nün faaliyet gösterdiği tüm bölgelerde 13-15 yaş arası çocukların yetişkinlere göre daha yüksek oranda elektronik sigara kullandığına dikkat çekildi.
Gençlerin sosyal medya paylaşım sitelerindeki paylaşımları, Türkiye’de 18 yaş altı binlerce gencin elektronik sigaraya karşı savunmasız olduğunu ortaya çıkardı. Öyle ki yüzlerce öğrenci sosyal medya paylaşım siteleri ve forumlarda elektronik sigara satın alma isteklerini rahatlıkla dile getirebilmektedir.
“ELEKTRONİK SİGARA LİSELERE ULAŞTI”
Tehlikeyi gören Yeşilay, her gün DSÖ bilgileri aracılığıyla uyarılarda bulunuyor. Sigaraya saf bir alternatif olarak sunulan elektronik sigaranın Türkiye’de gençler arasında giderek yaygınlaştığı belirtilirken, Yeşilay’ın internet sitesinde “Yasa ve yönetmeliklerin getirdiği yasak ve kısıtlamalara rağmen elektronik sigara ne yazık ki elektronik sigara tüketiminde artış yaşanıyor” denildi. Türkiye’de internet ve diğer yasa dışı yollarla satılıyor.”
Konunun uzmanları bu durumu ANKA’ya değerlendirdi. Eğitim Koçu Metanet Dalgül, elektronik sigara kullanımının liselere kadar ulaştığını belirterek, öğretmen ve velileri dikkatli olmaları konusunda uyardı. Dalgül özetle şunları söyledi:
“ZARARLARI OKULLARDA AÇIKLANMALI”
“Elektronik sigara kullanımı sonucunda hangi hastalıkların ortaya çıkacağı konusunda bilgi sahibi olabilirler ama sadece bunu esas alarak onlara gerçeği öğretemezler. Çünkü sebep-sonuç bağlantısı verilen bir şey gençlere hiçbir şey ifade etmeyecektir. kişinin kendi kendine sorguladığı ve yaptığı bir çıkarım olmadığı için bu.Eğer öyle olsaydı sigara içen ve paketlerinde kötü hastalıklar yazan kişilerin fotoğrafları yetişkinleri caydırırdı ve şu anda kimse sigara içmiyor olurdu. Gençler davranışlarını sorgulamalıdır. Elektronik sigara dahil yaptıkları her eylemi kendi akıl ve zeka araçlarıyla sorgularlarsa ebeveynlerinin ve öğretmenlerinin fark etmediği başka alışkanlıklara yönelmezler. “Önce eğitimci ve anne-babanın yapması gerekenler var. bunu öğrenin ve uygulayın ki gençlere de öğretebilsinler.”
CAYDIRICI YASAKLAR GETİRİLMELİ
Sosyal Medya Pazarlama ve Marka Geliştirme Uzmanı Berat Kızılel, e-sigaraların internet sitelerinde yaşa bakılmaksızın satıldığını belirterek, “E-sigara yasak olmasına rağmen maalesef ulaşmak isteyenler rahatlıkla ulaşabiliyor. internet arama motorlarında ve tüm satış sitelerinde karşınıza çıkacak.”
Kızılel şunları söyledi:
“Firmalar, sigara içmeyenleri bile sigaraya başlamaya teşvik etmek için pazarlama taktikleri kullanıyor. Elektronik sigara, insanların sigarayı bırakmasına yardımcı olacağı belirtilerek satışa sunuluyor. Normal sigaraya göre daha az zararlı olduğu belirtiliyor. Ancak bunların hepsi taktik. Bu ürünü satmak için. E-sigara normalde yasaktır. “2008 yılında piyasaya sürüldü ancak herkesin erişmesi çok kolay. İnternet arama motorlarına e-sigara yazdığınızda tüm satış sitelerini göreceksiniz. Bazen kontrolden veya cezadan kaçmak için bir siteyi kapatıp yeni bir site açıyorlar ama satıcılar hep aynı kişiler.”
